สังกะสี (Zinc)

สังกะสีเป็นแร่ธาตุที่ร่างกายไม่สามารถสร้างเองได้ ต้องได้รับจากอาหาร จัดอยู่ในกลุ่มแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการปริมาณน้อย คือ ร่างกายต้องการน้อยกว่าวันละ 100 มิลลิกรัม แต่มีบทบาทสำคัญหลากหลายต่อร่างกาย

ในร่างกายมีสังกะสีประมาณ 1-2.5 กรัม พบได้มากในกระดูก ฟัน เส้นผม ตับ กล้ามเนื้อ และอัณฑะ สังกะสีเป็นส่วนประกอบของเอนไซม์ในร่างกายมากกว่า 300 ชนิด ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของระบบต่างๆในร่างกายที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโต การสร้างโปรตีน การสร้างภูมิคุ้มกันโรค การเจริญของระบบสืบพันธุ์ การมองเห็น การหายของบาดแผล 

ส่วนใหญ่สังกะสีที่รับประทานเข้าไป แล้วไม่ถูกดูดซึม จะถูกขับออกทางอุจจาระและปัสสาวะึ่งคนปกติจะขับถ่ายสังกะสีออกประมาณวันละ 300-600 ไมโครกรัม

ประโยชน์ของสังกะสีต่อสุขภาพ

1.การเจริญเติบโตและการแบ่งเซลล์ ธาตุสังกะสีมีความสำคัญเป็นพิเศษต่อทารกในครรภ์ที่กำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ธาตุสังกะสีมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นการเจริญเติบโต การพัฒนาส่วนสูง น้ำหนักและกระดูกในทารก เด็กและวัยรุ่น

2.ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานให้ร่างกายช่วยต้านหวัด ไข้หวัดใหญ่ และเชื้อโรคอื่นๆ

3.ป้องกันมะเร็ง พบว่าผู้ป่วยมะเร็งหลอดอาหาร หลอดลม ต่อมลูกหมากจะมีปริมาณสังกะสีต่ำกว่าปกติ ส่วนผู้ป่วยมะเร็งเต้านมมีธาตุสังกะสีและซิลิเนียมต่ำกว่าปกติ

4.ป้องกันตาบอดในผู้สูงอายุ พบธาตุสังกะสีอยู่ปริมาณมากในเรตินา 

5.ป้องกันผมร่วง สังกะสีช่วยป้องกันและรักษาผมร่วงได้ในกรณีขาดแร่ธาตุนี้ เนื่องจากเป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเส้นผม การแบ่งเซลล์ผมใหม่ การซ่อมแซมผมที่อ่อนแอให้แข็งแรง

6.จำเป็นต่อการเจรฺญเติบโตและการเจริญของระบบสืบพันธุ์ ในเพศชาย ธาตุสังกะสีช่วยปกป้องต่อมลูกหมากจากการติดเชื้อ และจากภาวะต่อมลูกหมากโต ธาตุสังกะสีช่วยรักษาปริมาณและความแข็งแรงของสเปิร์ม และระดับฮอร์โมนของเพศชาย

7.เป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยเบาหวาน 

8.รักษาสิว ช่วยบรรเทาอาการอักเสบของสิว และยังเกี่ยวข้องกับการรักษาสมดุลของปริมาณไขมันในผิวหนัง ควบคุมปัญหาการเกิดสิวจากการอุดตันไขมัน

9.ชะลอความเสื่อมของเซลล์และบำรุงสมอง

ปริมาณที่เหมาะสม

คนทั่วไป คือ 10-15 มก./วัน

การได้รับเกิน 100 มก.ติดต่อกันนานจะทำให้ภูมิคุ้มกันบกพร่อง และลดเอชดีแอลคอเลสเตอรอลซึ่งเป็นไขมันดีลง

ปริมาณที่อาจเป็นพิษ คือ 2 กรัม/วัน ซึ่งอาจเกิดคลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียน ปวดท้อง ท้องเสียได้

การกินสังกะสีนานติดต่อกัน 1 เดือน อาจรบกวนการดูดซึมธาตุทองแดง ดังนั้นในผลิตภัณอาการเสริม 30 มก. จึงควรมีทองแดง 2 มก.

อาหารที่ให้สังกะสี

สังกะสีมีมากในอาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น เนื้อวัว เนื้อหมู ตับ สัตว์ปีก และอาหารทะเล